- In het eerste kwartaal van 2025 daalde het aantal vergunde nieuwbouwwoningen met 22 procent ten opzichte van een jaar eerder.
- Tegelijkertijd ligt er een kabinetsplan op tafel dat woningcorporaties zou verbieden de huren van sociale huurwoningen te verhogen.
- De combinatie van dalende bouwvergunningen en beoogde huurbevriezing zet druk op de financiële slagkracht van corporaties en belemmert de woningbouw.
Het aantal afgegeven vergunningen voor nieuwbouwwoningen kwam in het eerste kwartaal van dit jaar uit op slechts 12.500. Dat is een daling van maar liefst 22 procent ten opzichte van het eerste kwartaal van 2024, waarin nog 16.000 vergunningen werden verstrekt.
Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Vergeleken met het laatste kwartaal van 2024 is de daling zelfs 38 procent.
Deze vergunningen zijn een belangrijke graadmeter voor de toekomstige bouwproductie. De cijfers wijzen op een structurele stagnatie, met meerdere kwartalen van terugval. Sinds het hoogtepunt in het tweede kwartaal van 2021 (20.800 vergunningen) is de trend overwegend dalend.
Er lijkt wel een uitzondering op het sombere beeld van de vergunningen: afgelopen jaar was er een sterke stijging van het aantal vergunde tijdelijke woningen zichtbaar. Dat is overigens geen volledig alternatief voor de reguliere nieuwbouw, en ook die cijfers compenseren de terugval sowieso niet.
Bouwkosten dalen mee, verbouw zakt nog harder in
Niet alleen het aantal projecten loopt terug, ook de bouwinvesteringen nemen af. De totale vergunde bouwkosten voor woningen kwamen in het eerste kwartaal uit op 3,1 miljard euro – een daling van 16 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Voor nieuwbouwwoningen bedroegen de kosten 2,7 miljard euro (-12 procent), terwijl verbouwingen nog forser terugvielen met 34 procent naar 448 miljoen euro.
Ook de utiliteitsbouw staat onder druk. De kosten voor nieuwbouw van bedrijfsgebouwen zakten met 11 procent naar 1 miljard euro. Alleen bij de verbouw van bedrijfsgebouwen was sprake van groei: een stijging van 20 procent tot 671 miljoen euro.
Huurbevriezing als extra rem op woningbouw
Tegen deze achtergrond werkt het kabinet aan een maatregel die woningcorporaties verder onder druk zet. Er ligt een voorstel om de huren voor sociale huurwoningen in zowel 2025 als 2026 te bevriezen, dat gaat alleen voor corporatiewoningen gelden.
Dit betekent dat corporaties hun inkomsten niet kunnen laten meestijgen met de inflatie of stijgende kosten.
Woningcorporaties luidden de noodklok. De vrees bestaat dat de maatregel hun financiële ruimte om te investeren in nieuwbouw beperkt. Ook de toegezegde compensatie is vooralsnog beperkt.
Met minder inkomsten en stijgende lasten wordt het rendabel maken van nieuwbouwprojecten steeds lastiger, zeker als een aanzienlijk deel van de nieuwbouw uit sociale woningen moet bestaan