- De hoge woningprijzen zijn vooral een gevolg van schaarste en populariteit van stedelijk wonen, niet van een falende markt.
- Bouwkosten en grondprijzen maken nieuwbouw in veel regio’s economisch nauwelijks haalbaar zonder subsidies.
- Meer bouwen verlaagt de prijzen nauwelijks, tenzij er structureel belastinggeld wordt ingezet.
Het idee dat de woningmarkt fundamenteel faalt, wordt in Nederland breed gedeeld. Toch is dat volgens econoom Coen Teulings een misvatting, zo schrijft hij in een bijdrage voor NRC.
De hoge woningprijzen zijn geen bewijs van crisis, maar het logische resultaat van schaarse grond, hoge bouwkosten en de enorme populariteit van steden. Vooral in regio’s als Groot-Amsterdam stuwen deze factoren de prijzen structureel op.
In veel landelijke gebieden, zoals Noord-Oost-Groningen en Zuid-Limburg, liggen de woningprijzen juist onder de kostprijs van nieuwbouw. Alleen forse overheidsbijdragen kunnen daar bouwprojecten mogelijk maken.
In steden werkt het andersom, ziet Teulings: de hoge dichtheid en voorzieningen trekken juist veel bewoners aan.
Nieuwe bouwprojecten aan de rand van de stad bieden geen oplossing voor de hoge prijzen in het centrum. Sterker nog, hoe groter de stad groeit, hoe aantrekkelijker het centrum wordt en hoe meer de prijzen stijgen.
Geen eenvoudige weg naar betaalbaarheid
Maatregelen om wonen goedkoper te maken zijn er wel, maar vereisen scherpe keuzes. Het bouwen van kleinere appartementen speelt in op de bereidheid van stedelingen om minder ruimte te accepteren. Daarnaast kan het loskoppelen van parkeerrechten van woningen woonlasten drukken, vooral voor huishoudens zonder auto.
De gedachte dat massale woningbouw automatisch leidt tot lagere prijzen is volgens Teulings een illusie.
Alleen met grootschalige subsidiëring kan wonen goedkoper worden, maar daar is op dit moment simpelweg geen budget voor.
De conclusie is dat de markt geen fundamentele fout maakt in het bouwen van woningen, maar simpelweg de kosten zichtbaar maakt waar een samenleving collectief voor kiest.
Meer bouwen is niet per definitie een oplossing voor de hoge prijzen. Beloven dat woningen snel veel goedkoper worden, voedt vooral het wantrouwen, omdat deze beloftes in de praktijk niet waargemaakt kunnen worden.