- De explosieve stijging van grondprijzen is een belangrijke oorzaak van de hoge huizenprijzen en het gebrek aan nieuwe woningen.
- Ontwikkelaars bouwen minder huizen bij stijgende prijzen, in de hoop op nog hogere winsten in de toekomst.
- Een aangepaste taxatierichtlijn kan de grondprijzen beheersen en een eerste stap zijn naar het oplossen van het woningtekort.
Het woningtekort in Nederland is één van de meest prangende vraagstukken van dit moment. Terwijl de vraag naar woningen blijft stijgen, schiet het aanbod ernstig tekort.
Een belangrijke oorzaak hiervan is de explosieve stijging van de grondprijzen, die inmiddels een aanzienlijk deel van de totale kosten van een woning uitmaken. Econoom en voormalig Tweede Kamerlid Ed Groot pleit in het Financieele Dagblad voor een andere taxatierichtlijn als een snelle oplossing.
Waar in 1995 de grondprijs nog zo’n 20% van de totale woningprijs bedroeg, is dat in 2022 opgelopen tot maar liefst 60%. Dit heeft een sterk opdrijvend effect op de woningprijzen, ziet Groot namelijk.
De invloed van beeldvorming en regelgeving
De afgelopen decennia is er in Nederland een hardnekkig idee ontstaan dat we moeten oppassen dat “het hele land wordt volgebouwd”. Hoewel Nederland een dichtbevolkt land is, blijkt uit de feiten dat slechts 7% van het totale landoppervlak bestemd is voor wonen.
Het gebrek aan rijksregie wordt gezien als één van de oorzaken van het aanhoudende woningtekort, en eerdere aanbevelingen om dit te veranderen zijn helaas niet opgevolgd.
Er zijn verschillende manieren om de prijsspiraal van bouwgrond te doorbreken, zoals het invoeren van een grondbelasting of planbatenheffing. Dit soort wetgeving is echter tijdrovend en stuit vaak op weerstand. Een meer directe oplossing ligt in het aanpassen van de zogenoemde taxatierichtlijn.
Momenteel wordt de waarde van grond berekend op basis van de toekomstige waarde na de ontwikkeling van woningen. Als deze richtlijn wordt aangepast, zodat de waarde wordt gebaseerd op het gebruik vóór de bestemmingswijziging, kan dat de grondprijzen aanzienlijk verlagen.
Zo’n maatregel is volgens Groot snel door te voeren en zou een belangrijke eerste stap zijn om de woningnood te verlichten.