- De huidige woningvoorraad wordt inefficiënt benut, waardoor starters en andere ‘outsiders’ moeilijk toegang hebben tot de markt.
- Een woonruimtebelasting kan als oplossing dienen om bewoners te stimuleren efficiënter gebruik te maken van hun woonoppervlakte.
- Naast nieuwbouw is herverdeling van bestaande woonruimte noodzakelijk om de woningcrisis effectief aan te pakken.
De woningmarkt in Nederland kampt al jaren met grote problemen. Vooral starters en andere ‘outsiders’ vinden moeilijk een passende woning, terwijl een groot deel van de bestaande voorraad inefficiënt wordt gebruikt.
In plaats van enkel te focussen op nieuwbouw, zou een herverdeling van de huidige woningvoorraad een betere oplossing kunnen bieden, betoogt econoom en publicist Frank Kalshoven in De Volkskrant.
Een gedachte-experiment laat zien dat het gebruik van de woningvoorraad aanzienlijk verbeterd kan worden door bewoners te prikkelen hun woonruimte efficiënter te gebruiken.
De gemiddelde Nederlander beschikt momenteel over 45 vierkante meter woonoppervlakte. Stel dat deze ruimte als norm wordt ingesteld. Een alleenstaande zou recht hebben op 45 vierkante meter, terwijl een gezin van vier personen recht zou hebben op 180 vierkante meter.
Efficiëntere woningmarkt
Om herverdeling te stimuleren, zou een woonruimtebelasting ingevoerd kunnen worden, denkt Kalshoven. Wie meer ruimte inneemt dan volgens de norm gepast is, betaalt per extra vierkante meter een belasting, terwijl wie minder ruimte gebruikt, een bonus ontvangt.
Dit systeem zou vooral ‘insiders’, zoals ouderen die in te grote huizen wonen, motiveren om te verhuizen of woonruimte te delen.
Het effect van deze maatregel zou niet alleen de huurmarkt treffen, maar ook de koopmarkt. Een woonruimtebelasting zou een nieuwe laag aan prijsvorming kunnen toevoegen die de woningmarkt eerlijker en efficiënter maakt.
De maatschappelijke meerwaarde is duidelijk: lege woningen worden beter benut, starters krijgen meer kansen, en de woningvoorraad wordt doelmatiger gebruikt.