- In Rotterdam lopen veel erfpachtcontracten af, met mogelijk hoge afkoop- of verlengingskosten tot gevolg.
- Onzekerheid ontstaat door onduidelijke rekenmethoden en forse stijgingen van grondprijzen, en dit speelt ook in bijvoorbeeld Amsterdam, Zaanstad, Alkmaar en vele andere steden.
- Collectieve actie en alternatieve taxatiemethoden kunnen de kosten mogelijk aanzienlijk verlagen.
In Rotterdam dreigt voor veel huizenbezitters met erfpacht een financiële uitdaging. Afkoop- of verlengingskosten van erfpachtcontracten kunnen oplopen tot boven de 100.000 euro. Deze hoge bedragen zijn vaak het gevolg van de zogenoemde residuele methode, waarbij de grondprijs wordt berekend alsof deze nieuwbouwgrond betreft.
Deze aanpak leidt niet alleen tot torenhoge bedragen, maar ook tot onduidelijkheid. De gebruikte aannames, zoals bouwkosten en potentiële verkoopprijzen, zijn complex en vaak moeilijk te begrijpen voor erfpachters.
Dit zorgt voor frustratie en wantrouwen bij huiseigenaren, die niet begrijpen waarom grondprijzen soms sterk verschillen tussen vergelijkbare woningen.
Zo kun je de erfpachtkosten drukken
Uit een onderzoek in Den Haag bleek dat een andere benadering fors lagere grondwaarden kan opleveren. Door naast de residuele methode ook de herbouwaardemethode en een directe vergelijking van grondprijzen toe te passen, daalden taxaties soms met wel 40%. Dat schrijft het AD nu, Koen de Lange, directeur van het Nederlands instituut voor Erfpacht, geeft voor die krant een aantal tips.
Voor Rotterdam en andere steden kunnen deze Haagse lessen belangrijke inzichten bieden:
- Meerdere taxatiemethoden gebruiken: Door verschillende rekenmethoden te combineren, worden berekeningen robuuster en realistischer. Vooral de directe vergelijking met actuele grondtransacties kan zorgen voor nauwkeurigere en lagere grondprijzen.
- Meer transparantie in berekeningen: Specificatie van bouwkosten en aannames bij residuele taxaties voorkomt onduidelijkheden en fouten. Deskundige toetsing door een onafhankelijk bureau kan hierbij helpen.
- Data inzetten voor betere taxaties: Een database met grondtransacties van de afgelopen 15 tot 20 jaar kan taxateurs voorzien van realistische marktinformatie. Dit verlaagt het risico op onrealistische schattingen.
Collectieve actie biedt meer slagkracht
Individuele eigenaren – of het nu eigenhuizenbezitters zijn of kleine verhuurders – staan vaak machteloos tegenover gemeenten, maar collectieve actie kan dit veranderen. In Rotterdam worden daarom een stichting en vereniging opgericht om erfpachters te ondersteunen.
Deze organisaties vertegenwoordigen erfpachters in gesprekken met de gemeente en kunnen juridisch en financieel advies bieden.
Dergelijke initiatieven hebben in andere steden al succes geboekt.
In Den Haag leidde de druk vanuit collectieven tot een herziening van taxaties en lagere erfpachtkosten. Voor Rotterdam biedt dit een kans om fouten en excessieve kosten te voorkomen, zeker met de aanbevelingen uit het Haagse onderzoek in gedachten.