- De voorgestelde box 3-heffing op eigen gebruik van vastgoed druist in tegen fundamentele rechtsbeginselen.
- Het verhoogde forfaitaire rendement van 7,78% is vooral bedoeld om de staatskas te spekken, niet om rechtvaardig te belasten.
- De maatregel ondermijnt het eigendomsrecht en wijkt sterk af van buitenlandse belastingpraktijken.
Vanaf 2026 wil de overheid het eigen gebruik van onroerende zaken opnemen in de heffing van box 3. De aankondiging staat in het wetsvoorstel ‘Wet tegenbewijsregeling box 3’ en maakt tevens deel uit van het Belastingplan 2026.
Daarin wordt het forfaitaire rendement voor ‘overige bezittingen’ verhoogd van 6% naar 7,78%, een stijging van 1,78 procentpunt. Volgens fiscalist Cor Overduin is deze stap volledig budgettair gedreven en daardoor slecht onderbouwd, zo schrijft hij op LinkedIn.
De maatregel staat haaks op de uitgangspunten van het zogeheten Kerstarrest, waarin de Hoge Raad onderstreepte dat enkel werkelijk genoten rendement belast zou moeten worden, ziet Overduin. Ook het eigendomsrecht, het recht op vrij gebruik zonder overheidsinmenging, komt hierdoor onder druk te staan.
Wie deze heffing wil weerleggen, moet de economische waarde van het eigen gebruik aantonen. Uit een rapport van SEO blijkt dat deze waarde gemiddeld neerkomt op een bijtelling van 5,06%, wat nog steeds fors is. Beide percentages liggen bovendien aanzienlijk hoger dan in andere landen waar een heffing op eigen gebruik überhaupt al zeldzaam is, zo ziet ook de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs (NOB).
Niet rechtvaardig, maar puur om een begroting rond te breien
Deze fiscale benadering lijkt dus minder ingegeven door rechtvaardigheid of consistentie, en des te meer door de wens om de overheidsbegroting sluitend te krijgen.
“Wat schiet de maatschappij op met wetgeving waarvan op voorhand vaststaat dat deze tot veel nieuwe rechtszaken zal leiden, omdat de onderbouwing gewoon niet goed is?”, vraagt Overduin zich af.
“Een de facto 2,8% vermogensbelasting introduceren inzake een ‘bron’ die geen direct rendement genereert, je moet maar durven”.