Een ‘beleidsvacuüm van vijftien jaar’: hoe gaat Nederland in de toekomst bouwen?

Mensen op een hek

Mensen op een hek Foto: CNS

  • Nederland staat voor een uitdaging met een verwachte bevolkingsgroei naar 18 miljoen mensen, en mogelijk 20 miljoen in 2050, zonder voldoende woningbouw om deze groei bij te benen.
  • Experts benadrukken het belang van innovatieve woningbouw, zoals amfibisch wonen en modulair bouwen, om aan te passen aan veranderende omgevingsfactoren zoals zeespiegelstijging en overstromingsrisico’s.
  • De Europese Commissie streeft naar het stoppen van verstedelijking vanaf 2050 om landbouw en natuur te beschermen, wat uitdagingen met zich meebrengt voor de toekomstige ruimtelijke inrichting van Nederland.


De Nederlandse bevolking nadert de 18 miljoen, een groei die de woningbouw niet heeft kunnen bijhouden. Volgens het CBS blijft deze trend zich voortzetten, wat leidt tot de vraag: waar gaan deze mensen wonen?

Bij die vraag speelt ook de impact van klimaat een grote rol, zo zien we in een artikel over de toekomst van woningbouw bij de NOS.

De Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050 projecteert zelfs een bevolkingsgroei tot 20 miljoen over 26 jaar. Echter, een concreet plan voor huisvesting ontbreekt nog. Fransje Hooimeijer, onderzoeker aan de TU Delft, wijst op een “beleidsvacuüm van vijftien jaar” in woningbouw en ruimtelijke ordening sinds de opheffing van het ministerie van VROM in 2010.

Deze beleidsuitdagingen worden versterkt door klimaatverandering. Water en bodem spelen een cruciale rol in de geschiktheid voor woningbouw, een feit dat steeds relevanter wordt bij toenemende zeespiegelstijging. Reinout Kleinhans, stedenbouwkundige aan de TU Delft, benadrukt dat dit nog onvoldoende wordt meegenomen in huidige bouwplannen.

Kijken naar alternatieve woonvormen

Om aan deze uitdagingen tegemoet te komen, wordt gekeken naar alternatieve woonvormen. Amfibisch wonen, zoals drijvende huizen of woningen op palen, en modulair bouwen, waarbij huizen verplaatsbaar zijn, zijn enkele van deze innovatieve concepten. Dit vereist echter een fundamentele heroverweging van de huidige bouwpraktijken en stedenbouwkundige plannen.

De Europese Commissie streeft naar het stoppen van verstedelijking vanaf 2050 om natuur en landbouw te beschermen. Dit impliceert een focus op het verdichten van bestaande woonkernen, maar brengt ook uitdagingen met zich mee gezien de beperkte ruimte en de complexiteit van hoogbouw.

De toekomst van de Nederlandse woningmarkt hangt af van onze bereidheid om te innoveren en aan te passen aan veranderende omstandigheden. Het vereist een doordachte aanpak, waarbij de balans tussen bevolkingsgroei, woningbouw, en duurzaamheid centraal staat.