- In de voorjaarsnota is besloten dat de huren voor sociale huurwoningen in 2025 en 2026 worden bevroren, wat huurders ontlast maar investeringen van corporaties belemmert.
- Tegelijkertijd wordt het particuliere verhuurders gemakkelijker gemaakt om de huren te verhogen, door versoepeling van de Wet betaalbare huur.
- Deze maatregelen leiden tot politieke verdeeldheid, onzekerheid over de woningbouwambities en forse kritiek op de werkwijze van de coalitie.
We konden het direct al optekenen: minister Mona Keijzer moet nu aan de slag met afspraken over de huurmarkt waar ze zelf niet bij is geweest.
De recente voorjaarsnota bevat namelijk ingrijpende wijzigingen op het gebied van woonbeleid. PVV drong aan op huurbevriezing, terwijl de VVD versoepeling van de huurwet als voorwaarde stelde, en beide kregen een beetje hun zin.
Allereerst die bevriezing; de sociale huren worden voor twee jaar vastgezet. Die maatregel komt op een gevoelig moment.
Keijzer heeft nog geen half jaar geleden ambitieuze woningbouwdoelstellingen gepresenteerd, waaronder de bouw van 100.000 woningen per jaar. Die plannen lijken nu op losse schroeven te staan.
Versoepeling regels particuliere verhuur
Tegelijk met de huurbevriezing heeft de coalitie dus ook besloten de Wet betaalbare huur te versoepelen om ruimte te geven aan huurverhogingen bij de nieuwe middenhuur.
De exacte invulling blijft vooralsnog vaag, maar de richting is duidelijk: minder woningen zullen onder het puntensysteem vallen en de waarde van een woning moet zwaarder meewegen in de huurprijsbepaling. Ook wordt onderzocht of kleine verhuurders mogelijk buiten de wet kunnen vallen.
Hoewel dit als meevaller wordt gezien voor minister Keijzer, blijft de concrete uitwerking voorlopig onduidelijk. De wijziging komt op initiatief van de VVD, die eerder al pleitte voor meer ruimte voor particuliere verhuurders.
Politiek broze balans, ‘afspraken de prullenbak in’
De manier waarop de afspraken tot stand zijn gekomen, roept politieke spanningen op, constateert ook de NOS.
Coalitiefracties hebben in de nachtelijke onderhandelingen zelfstandig knopen doorgehakt, waarmee ministers voor voldongen feiten zijn gesteld. Critici noemen de gang van zaken ondoordacht en wijzen op eerdere beleidsconflicten, zoals bij de zorgbezuinigingen eind 2024.
Voor de woningbouwopgave wordt het nu aan minister Keijzer om de balans te bewaren tussen betaalbaarheid en investeringsruimte.
Peter Boelhouwer, hoogleraar Huisvestingssystemen bij TUDelft, constateert cynisch; “De fractievoorzitters van de vier coalitiepartijen gooien Minister Keijzer voor de bus. Zonder haar te raadplegen verliest haar handtekening op het woonakkoord alle waarde, kunnen de nationale prestatie afspraken in de prullenbak”.
De komende maanden zal moeten blijken of zij voldoende speelruimte heeft om haar plannen alsnog overeind te houden.
Daarbij hebben de woningzoekenden vooralsnog het nakijken, hoe je de afspraken ook wendt of keert.