- De tegenbewijsregeling box 3 is praktisch onwerkbaar, stelt fiscalist Cor Overduim, Strenge voorwaarden maken het haast onmogelijk om een eerlijke belastingheffing te realiseren.
- Door onrealistische rendementen en extra verhogingen dreigt een fiscale last die de draagkracht van burgers overschrijdt.
- Beleggers trekken zich terug van de woningmarkt, waardoor de huurmarkt verder vastloopt.
De tegenbewijsregeling in box 3 lijkt op het eerste gezicht een eerlijke oplossing, maar in de praktijk blijkt deze nauwelijks uitvoerbaar. Dat stelt fiscalist Cor Overduin van Grant Thornton in een column voor Tax Live.
Hoewel de Hoge Raad heeft geoordeeld dat het huidige systeem in strijd is met het Europees recht, blijft de wetgever vasthouden aan een model dat in de praktijk niet werkt. De regeling zit vol met beperkende voorwaarden die het succesvol aantonen van een lager werkelijk rendement vrijwel onmogelijk maken.
Deze regels maken tegenbewijs onpraktisch:
- Kosten zijn niet aftrekbaar.
- Papieren winsten moeten jaarlijks worden afgerekend, ook als ze niet zijn gerealiseerd.
- Er is geen correctie voor inflatie of verliescompensatie over meerdere jaren.
- Er geldt geen heffingvrij vermogen, waardoor kleinere vermogens onevenredig zwaar belast worden.
Met deze beperkingen lijkt de regeling eerder ontworpen om tegenbewijs te frustreren dan om belastingplichtigen een eerlijke kans te geven.
Dreigende belastingdruk boven de 100%
Als de voorgestelde regels niet worden aangepast, kan de belastingdruk in sommige gevallen boven de 100% uitkomen, ziet Overduin. Er zijn berekeningen waarin de belastingdruk zelfs 156% bedraagt. Dit betekent dat een belastingplichtige meer belasting betaalt dan het daadwerkelijke rendement op zijn vermogen.
Een ander zorgpunt is het opgehoogde fictieve rendement. Voor budgettaire redenen is dit percentage verhoogd met 1,78%, wat resulteert in een belastingheffing over een verondersteld rendement van 7,78% netto. De realiteit is dat maar weinig beleggers een dergelijk rendement behalen.
Het beleid raakt niet alleen spaarders en beleggers, maar ook de huurmarkt. Door de hoge belastingdruk wordt verhuur onrendabel, waardoor beleggers massaal hun huurwoningen verkopen.
Dit droogt de toch al krappe huurmarkt verder op en maakt het voor huurders en starters nog moeilijker om een betaalbare woning te vinden.
Waarschuwingen vanuit eigen kring
Zelfs binnen het ministerie van Financiën zijn er zorgen over de juridische houdbaarheid van het systeem. Het belasten van papieren winsten zonder verliesverrekening en kostenaftrek wordt als juridisch kwetsbaar gezien. Dit vergroot het risico op rechtszaken, waardoor de Belastingdienst verder wordt belast—terwijl al 1 op de 16 medewerkers bezig is met rechtsherstel.
De politiek heeft nog de kans om in te grijpen en een werkbare oplossing te bieden tot 2028. In plaats van vasthouden aan een juridisch wankel en maatschappelijk onrechtvaardig systeem, zou de wetgever moeten luisteren naar de signalen uit de samenleving én uit eigen gelederen.
Een eerlijk belastingstelsel is niet alleen een juridische noodzaak, maar ook een kwestie van fatsoen.