- Commercieel vastgoed had het niet gemakkelijk in 2023, vastgoedbedrijven worstelen met het aflossen van miljarden aan leningen en het verkrijgen van nieuwe financiering.
- De vastgoedmarkt is verlamd door angst voor waardedalingen, wat leidt tot transactiestilstand en negatieve effecten op banken en verzekeraars.
- Belangrijk voor de vastgoedbelegger: de nu weer dalende rentes en de opkomst van alternatieve geldverstrekkers, zoals private equity en staatsfondsen, bieden juist ook nieuwe kansen.
Ziet 2024 er slecht uit voor commercieel vastgoed? We zagen de afgelopen periode tal van problemen, maar tegelijkertijd neemt bijvoorbeeld de rente ook weer af. Wat staat er te gebeuren?
Herfinancieringsuitdagingen
Vastgoedbedrijven staan voor de taak om miljarden aan leningen af te lossen en nieuwe kredieten af te sluiten. De waardevermindering van hun eigendommen zoals huurwoningen, kantoren en winkels bemoeilijkt het verkrijgen van nieuwe leningen. Dit heeft geleid tot strengere leenvoorwaarden. Een rapport van vastgoedadviseur CBRE wijst op een tekort van €176 miljard in de Europese vastgoedsector voor herfinanciering van schulden, zo tekent het Financieele Dagblad op.
De grote Oostenrijkse vastgoedonderneming Signa Holding is zwaar getroffen door de vorig jaar gestegen rente en vroeg in november om uitstel van betaling. Het Vlaamse dagblad De Tijd tekent daarbij op dat die problemen ook bredere gevolgen kunnen hebben.
Marktverlamming door waardedalingen
De angst voor verdere waardedalingen heeft transacties in de vastgoedmarkt verlamd, vooral op de markt voor kantoren, detailhandel en huurwoningen. Gebrek aan transacties zorgt voor problemen in prijsvorming, waardoor partijen die moeten verkopen in een nadelige positie verkeren.
De financiële tegenslagen in de vastgoedsector beginnen ook hun weerslag te hebben op banken en verzekeraars, zo schrijft het Financieele Dagblad in een vooruitblik voor 2024.
Signa had een aanzienlijk deel van haar vastgoed- en ontwikkelingsportfolio in Duitsland. Daar zijn al meerdere projectontwikkelaars failliet gegaan. Er bestaat bezorgdheid dat een verdere verslechtering van de situatie in de vastgoedmarkt met name voor regionale Landesbanken tot ernstige problemen zal leiden.
Nieuwe mogelijkheden en alternatieven
Is het dan alleen maar zwartkijken? De rentes dalen nu toch weer? De recente daling van de kapitaalmarktrente biedt mogelijkheden voor goedkopere leningen, wat kan helpen bij het herfinancieren en het verbeteren van vastgoedwaarderingen.
Het FD ziet ook al opportunistische kopers zoals Brookfield en Morgan Stanley die juist nu kansen zien in de huidige markt. Daarnaast verschijnen er alternatieve geldverstrekkers die bereid zijn te lenen tegen hogere rentes en met voldoende zekerheden, wat kan helpen bij het overbruggen van moeilijke perioden.
Private credit-initiatieven en investeringen door staatsinvesteringsfondsen vastgoedfondsen kunnen extra financiële ondersteuning bieden.