- Een meerderheid van de Nederlanders (54%) staat achter het huidige verbod op kraken, vooral vanwege schade en kosten voor eigenaren.
- Tegelijkertijd vindt 35% dat kraken bij langdurige leegstand legaal moet kunnen worden, vooral om leegstand tegen te gaan.
- Politieke opvattingen lopen uiteen, waarbij linkse partijen legalisering steunen en rechtse partijen vasthouden aan het huidige verbod.
Kraken is sinds 2010 verboden in Nederland en de meeste Nederlanders staan daarachter, blijkt uit een onderzoek van EenVandaag onder 24.000 deelnemers. Maar liefst 54 procent van de ondervraagden steunt het huidige anti-kraakbeleid. Veel respondenten wijzen op de schade die krakers aan panden kunnen toebrengen en de kosten die dit met zich meebrengt voor eigenaren.
Volgens 61 procent zal legalisering bovendien weinig bijdragen aan het oplossen van de wooncrisis. De focus zou volgens hen beter kunnen liggen op betaalbare woningen en strengere regels voor vastgoedspeculatie.
Hoewel de meerderheid tegen legalisering is, groeit het draagvlak wanneer het om langdurig leegstaande panden gaat. Ruim een derde van de deelnemers (35%) geeft aan dat kraken in specifieke situaties, zoals bij leegstand langer dan een jaar, legaal zou moeten zijn.
Strikte voorwaarden en nuance
Voorstanders zien kraken als een middel om pandeigenaren te dwingen hun vastgoed sneller te benutten. Een deelnemer stelt: “”Leegstand is schandalig in deze tijden van woningnood. Zorg dat alle bestaande ruimte bewoond wordt of legaliseer kraken.”
Vooral kantoorpanden worden genoemd als een type vastgoed dat geschikt is voor hergebruik via kraken.
Zelfs onder de voorstanders van legalisering is er behoefte aan duidelijke voorwaarden.
Zo zou kraken alleen mogen onder de garantie dat panden niet worden beschadigd. Een schril contrast met de praktijk uit het verleden, die veel pandeigenaars nog kennen.
Politieke verschillen blijven groot
De discussie over kraken weerspiegelt de politieke verdeeldheid in Nederland. Kiezers van rechtse partijen zoals VVD en CDA zijn overwegend tegen legalisering en wijzen migratie vaak aan als oorzaak van de wooncrisis. Aan de andere kant benadrukken linkse partijen, zoals GroenLinks en de Partij voor de Dieren, het recht op huisvesting.
Een stemmer van de PvdD vat het samen: “Het is een groot schandaal dat het recht op een dak boven je hoofd ondergeschikt is aan het belang van grootverdieners”.
De resultaten van het onderzoek laten in ieder geval wel zien dat het huidige anti-kraakbeleid brede steun geniet. Onder voorstanders van kraken zien we bovendien dat er weerstand is tegen het aanbrengen van schade en zeer strikte voorwaarden de voorkeur genieten.