- Nieuwbouw van vrijstaande woningen zorgt voor de langste verhuisketens en bevordert doorstroming.
- Gemiddeld komen er 2,8 extra woningen vrij per opgeleverde vrijstaande woning.
- Meergezinswoningen genereren kortere verhuisketens, ondanks hun grotere aantal.
Nieuwbouwprojecten spelen een cruciale rol in het bevorderen van doorstroming op de Nederlandse woningmarkt, en uit onderzoek van het CBS blijkt dat vooral de bouw van vrijstaande woningen hierin uitblinkt.
Volgens het dashboard Verhuisketen in Nederland zorgen nieuwbouwwoningen voor verhuisketens, waarbij een serie verhuizingen op gang komt zodra een woning wordt opgeleverd en bewoond. Vrijstaande woningen creëren hierbij de langste verhuisketens, wat betekent dat per opgeleverde woning de meeste andere woningen vrijkomen.
Appartementen zorgen voor kortere ketens
Wanneer een nieuwbouwwoning wordt bewoond, laat de nieuwe eigenaar doorgaans een bestaande woning achter, die vervolgens beschikbaar komt voor andere woningzoekenden.
Deze keten van verhuizingen kan meerdere keren doorgaan totdat een situatie ontstaat waarbij geen woning meer vrijkomt. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer een jongere het ouderlijk huis verlaat of een woning permanent leeg blijft na een scheiding.
De lengte van zo’n verhuisketen hangt sterk af van het type nieuwbouwwoning. Vrijstaande woningen hebben de langste ketens. Gemiddeld leidt de oplevering van één vrijstaande nieuwbouwwoning uit 2019 tot 2,8 extra woningen die in de jaren daarna beschikbaar kwamen.
Dit betekent dat de doorstroming aanzienlijk wordt bevorderd door dit type nieuwbouw, vooral omdat deze woningen vaak worden betrokken door doorstromers met een koopwoning, wat de verhuisketen verder verlengt.
Meergezinswoningen, zoals flats en appartementen, hebben daarentegen kortere verhuisketens. Dit komt doordat de eerste bewoners van nieuwbouwappartementen vaak jonge mensen zijn die aan het begin van hun wooncarrière staan.
Zij verlaten bijvoorbeeld een studentenhuis of een kleine starterswoning, waar anderen achterblijven of die betrokken wordt door nieuwe woningzoekenden. Hierdoor zijn de verhuisketens over het algemeen korter.
Toch genereren appartementen in absolute aantallen meer vrijgekomen woningen. In 2019 werden 23.000 nieuwe appartementen opgeleverd, wat leidde tot een vrijmaking van nog eens 47.000 woningen. Dit is beduidend meer dan de 8.000 vrijstaande woningen die in datzelfde jaar werden gebouwd, met 22.000 extra woningen als resultaat van de daaruit voortvloeiende verhuisketens.
Effect op de woningmarkt
De cijfers van het CBS benadrukken het belang van een gevarieerd aanbod in nieuwbouwprojecten.
Hoewel appartementen in grote aantallen voor beschikbaarheid zorgen, zijn het juist de vrijstaande woningen die de woningmarkt het meest in beweging brengen door hun lange verhuisketens. Dit inzicht kan waardevol zijn voor beleidsmakers en ontwikkelaars die streven naar een optimale doorstroming, zeker in een markt die nog altijd kampt met woningtekorten.
Het bouwen van diverse woningtypen blijft essentieel om verschillende doelgroepen te bedienen en zo efficiënt mogelijk gebruik te maken van het beperkte aanbod.
Met het oog op de toekomst kan een gerichte strategie voor zowel compacte appartementen als ruime vrijstaande woningen bijdragen aan een beter functionerende woningmarkt.