- Catalonië introduceerde in september 2020 huurplafonds om de stijging van de huurprijzen te beperken, gebaseerd op de gemiddelde huurprijzen van de 25 dichtstbijzijnde eenheden.
- De maatregel leidde tot een daling van de huurprijzen met ongeveer 5%, maar resulteerde ook in een afname van het aanbod van huurwoningen met ongeveer 10%.
- Na het afschaffen van de huurplafonds door het Spaanse Constitutionele Hof in maart 2022, ervoeren steden als Barcelona een aanzienlijke stijging van de huurprijzen.
In september 2020 nam Catalonië een besluit dat de huurmarkt ingrijpend zou veranderen. Er werden huurplafonds ingevoerd met als doel de stijgende huurprijzen in toom te houden. Deze plafonds waren gebaseerd op de gemiddelde huurprijzen van de 25 dichtstbijzijnde eenheden, waardoor een maximaal huurtarief voor elke woning werd vastgesteld.
Deze regulering had aanvankelijk het gewenste effect: een daling van de huurprijzen met ongeveer 5%, zo lezen we in een rapport van JLL. Echter, naast deze daling kwam een minder positief neveneffect naar voren: het aantal beschikbare huurwoningen op de markt daalde met ongeveer 10%. Dit toont aan dat, hoewel huurplafonds op korte termijn verlichting kunnen bieden voor huurders, ze ook kunnen leiden tot een afname van het huuraanbod.
Afschaffing plafond zorgt voor grote huurstijgingen door afgenomen aanbod
De situatie veranderde drastisch toen het Spaanse Constitutionele Hof in maart 2022 de huurplafonds ongeldig verklaarde, waardoor verhuurders weer markttarieven konden vragen voor nieuwe contracten. Deze beslissing had een directe impact op steden zoals Barcelona, waar de huurprijzen snel stegen.
Binnen korte tijd waren de huurprijzen 32% hoger dan op het laagste punt tijdens de huurplafondperiode, met een aanbod van huurwoningen dat 50% lager lag dan de niveaus van 2019.
De ervaringen in Catalonië illustreert – net als de situatie in Berlijn waar we over schreven – de complexiteit van huurreguleringen en hun potentieel tegenstrijdige effecten. Enerzijds bieden ze een mechanisme om huurprijzen betaalbaar te houden, maar anderzijds kunnen ze de beschikbaarheid van huurwoningen verminderen, wat uiteindelijk tegen het doel van de maatregel inwerkt.
Deze dynamiek benadrukt het belang van een gebalanceerde benadering in huurmarktreguleringen, waarbij zowel de belangen van huurders als die van verhuurders en investeerders worden meegewogen.