- De Nederlandse staatsschuld staat historisch laag, op slechts 42,2% van het bbp.
- Ondanks de lage schuld en het beperkte begrotingstekort, worden belastingverhogingen in box 3 doorgevoerd.
- Politieke debatten laaien op over het conservatieve ramingsbeleid van het ministerie van Financiën.
De Nederlandse staatsschuld is dit jaar historisch laag, met 42,2% van het bruto binnenlands product (bbp). Dit niveau is niet meer gezien sinds 1979, toen de schuld 41,8% bedroeg, zo schrijft het Financieele Dagblad.
Ook het begrotingstekort blijft verrassend klein: slechts €2 miljard in de eerste drie kwartalen van 2024. Hiermee steekt Nederland gunstig af ten opzichte van andere EU-landen, waar de gemiddelde schuldquote bijna het dubbele bedraagt. Toch moet de belastingdruk in box 3 omhoog, een maatregel die menig wenkbrauw doet fronsen.
Financiële tegenvallers toch te overzien
Ondanks tegenvallers in de vermogensrendementsheffing (box 3) en terugbetalingen aan Duitse vastgoedfondsen blijft het financieel beleid robuust.
De Hoge Raad bepaalde eerder dit jaar dat de heffing in box 3 onrechtmatig was. Dit kost de schatkist circa €6,4 miljard, waarvan een groot deel dit jaar wordt verwerkt. Toch lijkt de Nederlandse begroting bestand tegen deze klap. De overheidsschuld daalde dit jaar met €12 miljard naar €470 miljard, mede door economische groei en beperkte rentelasten.
Het ministerie van Financiën waarschuwt echter dat deze cijfers slechts een tussenstand zijn. “De sterk oplopende overheidsuitgaven in de toekomst nopen tot voorzichtigheid,” aldus minister Eelco Heinen.
Conservatief beleid onder vuur
Dat de overheidsfinanciën stelselmatig gunstiger uitvallen dan geraamd, veroorzaakt wrijving in de Tweede Kamer.
Ministers ramen conservatief, ziet ook BNR. Daardoor blijft aan het eind van het jaar minder ruimte over voor andere politieke prioriteiten. Een Kameronderzoek is ingesteld om deze ramingsmethodiek tegen het licht te houden.
Met de komende belastingverhoging in box 3 zet het kabinet in op structureel hogere inkomsten. Critici wijzen echter op de discrepantie tussen het historisch lage schuldniveau en de noodzaak om belastingdruk te verhogen. De vraag blijft of deze keuze economisch noodzakelijk is, of politiek gedreven.