Wat is het ravijnjaar? – Grijpen gemeenten straks weer naar verhoging van de OZB?

Ravijnjaar 2026

Ravijnjaar 2026 Foto: CNS

  • Vanaf 2026 krijgen gemeenten te maken met een forse daling van rijksbijdragen, wat kan leiden tot bezuinigingen en verschraling van voorzieningen.
  • Gemeenten zoeken naar oplossingen zoals verhoging van lokale belastingen, efficiënter vastgoedbeheer en mogelijke samenwerkingen.
  • Een strategische aanpak is nodig om de impact op leefbaarheid en maatschappelijke voorzieningen te beperken.

Vanaf 2026 krijgen Nederlandse gemeenten te maken met een aanzienlijke verlaging van de rijksbijdragen. De geschatte daling bedraagt zo’n €2,5 miljard, schrijft Binnenlands Bestuur.

Dit dwingt veel gemeenten tot bezuinigingen op lokale voorzieningen of het zoeken naar alternatieve inkomstenbronnen.

Dit moment wordt door beleidsmakers en experts het ‘ravijnjaar’ genoemd, omdat de financiële kloof voor veel gemeenten diep en moeilijk te overbruggen is.

De gevolgen kunnen aanzienlijk zijn. Voor sommige gemeenten betekent dit een versobering van openbare voorzieningen, zoals onderhoud van de openbare ruimte, culturele instellingen of sportaccommodaties. Andere gemeenten moeten mogelijk de onroerendezaakbelasting (ozb) verhogen of nieuwe heffingen invoeren, zoals een toeristen- of forensenbelasting.

Ravijnjaar 2026 verwijst zo naar de forse financiële kloof tussen het huidige en toekomstige financieringssysteem, waar gemeenten en provincies een oplossing voor moeten vinden.

Oplossingen: belastingverhoging of besparingen?

Om het financiële gat te dichten, onderzoeken gemeenten verschillende maatregelen. Eén van de meest voor de hand liggende opties is het verhogen van lokale belastingen, zoals de ozb. In sommige gemeenten kan deze met 20 tot 30% stijgen om het verlies aan rijksbijdragen te compenseren.

Toch verschilt de impact van het ravijnjaar per gemeente. Waar sommige gemeenten moeten snijden in voorzieningen, kunnen financieel gezondere gemeenten zoals Krimpenerwaard blijven investeren in maatschappelijk vastgoed.

Een andere belangrijke maatregel om kosten te drukken, is het heroverwegen van gemeentelijk vastgoed. Gemeenten kunnen besparen door:

  • Het efficiënter beheren van hun vastgoedportefeuille, bijvoorbeeld door vastgoed beter te benutten of af te stoten.
  • Duurzaamheid te prioriteren, zodat energiekosten op lange termijn dalen.
  • Investeringen in vastgoed zorgvuldig te spreiden, zodat budgetten effectiever worden ingezet.

Het verkopen van vastgoed biedt niet altijd een oplossing. Veel gemeentelijke gebouwen, zoals theaters of buurthuizen, hebben een maatschappelijk doel en zijn niet aantrekkelijk voor commerciële partijen.