Woningbouw in Zuid-Holland in gevaar door ‘knellende randvoorwaarden’ als stikstof en netcongestie – Aanbodzijde komt maar niet van de grond

Graffiti, Zuid Holland

Graffiti, Zuid Holland Foto: CNS

  • Zuid-Holland beschikt over voldoende woningbouwplannen om de doelstellingen voor 2030 te halen, maar loopt vast op uitvoering.
  • Oorzaken van vertraging zijn onder meer stikstofproblematiek, netcongestie, stijgende bouwkosten en beperkingen door natuurwetgeving.
  • De provincie zet in op versnellingsmaatregelen en innovatieve bouwmethoden, maar twijfelt aan het realisme van de oorspronkelijke doelen.

De provincie Zuid-Holland speelt een centrale rol in het oplossen van het Nederlandse woningtekort. Van de landelijke doelstelling om tot 2030 één miljoen woningen te bouwen, moet ruim een kwart binnen de Zuid-Hollandse grenzen verrijzen.

De intenties zijn stevig, maar de uitvoering stokt, zo noteert Binnenlands Bestuur.

Uit recente cijfers blijkt dat er nog ruim 140.000 woningen gebouwd moeten worden om de regionale opgave van bijna 248.000 woningen in 2030 te realiseren.

Vooral de regio’s Rotterdam en Haaglanden dragen een groot deel van deze last, met respectievelijk 57.000 en 42.000 woningen die nog gerealiseerd moeten worden.

Sociale huur in de knel

Naast de totale woningbouwopgave heeft Zuid-Holland zichzelf een extra ambitie opgelegd: 100.000 nieuwe sociale huurwoningen. Begin 2025 zullen hiervan naar verwachting slechts 8.000 daadwerkelijk zijn opgeleverd.

Hoewel er afspraken liggen voor nog eens 74.000 sociale huurwoningen, is de voortgang kwetsbaar.

Een belangrijke oorzaak ligt in het wegvallen van de investeringsruimte bij woningcorporaties. De tijdelijke huurbevriezing, die in de Voorjaarsnota van het vorige kabinet werd voorgesteld, zou de bouwcapaciteit van sociale huurwoningen ernstig beperken. Hoewel dit plan inmiddels is geschrapt, blijft de financiële ruimte beperkt.

Randvoorwaarden bepalen het tempo

Volgens de provincie ligt het probleem niet bij het aantal plannen. In de planregistratie zijn op dit moment 2.300 projecten opgenomen, samen goed voor de volledige opgave tot en met 2030.

De belemmeringen zitten in randvoorwaarden: stikstofnormen, netcongestie, stijgende kosten, beperkte beschikbaarheid van bouwmaterialen, geluidshinder en natuurwetgeving vormen een complex samenspel van obstakels.

Ook blijkt de rolverdeling tussen rijk en provincie niet altijd effectief. Ondanks gedeelde urgentie is er weinig zicht op praktische oplossingen vanuit het Rijk.

De provincie probeert zelf stappen te zetten door procedures te versnellen, te experimenteren met modulaire en houtbouw, en in te zetten op grootschalige gebiedsontwikkeling in stedelijke regio’s.

De gedeputeerde van Zuid-Holland erkent openlijk dat het onduidelijk is welke aanpak op provinciaal niveau het meest effectief is.