- Het aantal verleende bouwvergunningen daalt aanzienlijk, met een afname van 34% in het derde kwartaal van 2024 ten opzichte van Q2.
- Door de combinatie van stagnerende nieuwbouw, minder andere woningtoevoegingen en een hoge netto migratie, groeit het woningtekort.
- De invloed van de nieuwe Omgevingswet lijkt ook bij te dragen aan de verminderde bouwactiviteit, wat de situatie verder compliceert.
Het derde kwartaal van 2024 kende een forse terugval in het aantal verleende bouwvergunningen. Slechts 12.374 vergunningen werden verstrekt, een daling van 34% ten opzichte van het voorgaande kwartaal. Hoewel dit cijfer 8% hoger ligt dan in hetzelfde kwartaal van 2023, blijft het niveau zorgwekkend laag. Dat signaleert hoogleraar Peter Boelhouwer in een post op LinkedIn.
Met deze trend blijft de realisatie van de nationale woningbouwdoelstelling van 80.000 nieuwbouwwoningen per jaar voorlopig buiten bereik.
Voor het derde opeenvolgende jaar lijkt 2024 te eindigen als een mager productiejaar voor nieuwbouw. Minister Keijzer voorspelde eerder al dat de geplande woningproductie pas in 2027 het gewenste niveau kan halen.
De huidige cijfers bevestigen deze verwachting, wat de druk op de politiek en de bouwsector verder opvoert.
Minder andere toevoegingen verergert de situatie
Naast de stagnerende nieuwbouw zijn er aanwijzingen dat ook andere woningtoevoegingen, zoals door splitsing en verduurzaming, onder druk staan, ziet Boelhouwer. Waar voorheen appartementen uit grotere woningen werden gecreëerd, worden deze nu soms teruggebracht tot ééngezinswoningen.
Dit vermindert de totale woningvoorraad en zorgt ervoor dat de beoogde 100.000 jaarlijkse toevoegingen verder uit zicht raken.
Een andere complicerende factor is de invoering van de Omgevingswet. De invloed daarvan wordt nu zichtbaar in de cijfers, denkt Boelhouwer. Veel ontwikkelaars hebben eind 2023 nog snel vergunningen aangevraagd om onder de oude regelgeving te vallen. Gemeenten signaleren echter dat het sinds januari 2024 opvallend rustig is qua nieuwe aanvragen. Dit verklaart deels de lage cijfers over Q3 en mogelijk ook Q4.
Wanneer de cijfers van het vierde kwartaal bekend worden, kan de invloed van deze wet verder worden geanalyseerd.
Tot die tijd blijft het de vraag of de politiek actie onderneemt om de neerwaartse trend te keren en de woningbouwambitie weer op koers te brengen.