- De landsadvocaat waarschuwt dat de voorgestelde box 3-heffing juridische risico’s met zich meebrengt.
- De veronderstelde onderhoudskosten bij vakantiewoningen kunnen in strijd zijn met Europees recht.
- Het onderscheid in aftrekregels tussen verschillende woningcategorieën kan leiden tot ongelijke belastingheffing.
De hervorming van box 3, bedoeld om belasting te heffen op werkelijk behaalde rendementen, stuit op steeds meer weerstand.
Landsadvocaat Pels Rijcken waarschuwt dat de veronderstelde onderhoudskosten bij vakantiewoningen in strijd kunnen zijn met Europees recht. Dat schrijft het Financieele Dagblad.
Dit advies sluit aan bij eerdere kritiek van belastingadviseurs en de Raad van State op de plannen van het kabinet. Toch zet staatssecretaris Tjebbe van Oostenbruggen het wetsvoorstel onverminderd door.
Vastgoedbijtelling mogelijk juridisch kwetsbaar
Een belangrijk punt van kritiek is de zogenoemde vastgoedbijtelling. Wie een tweede woning volledig verhuurt, mag daadwerkelijk gemaakte onderhoudskosten aftrekken. Maar voor woningen die deels of volledig voor eigen gebruik dienen, hanteert het kabinet een forfaitaire bijtelling van 2,65% van de WOZ-waarde, waarin onderhoudskosten al verrekend zouden zijn. Eigenaren mogen in dat geval hun werkelijke kosten niet aftrekken.
Volgens de landsadvocaat vormt juist dat forfait een juridisch risico. Het gemiddelde onderhoudskostenpercentage van 0,7% van de WOZ-waarde, waarop deze berekening is gebaseerd, is volgens Pels Rijcken mogelijk te ver verwijderd van de realiteit.
Dreigende ongelijkheid in aftrekposten
Het huidige voorstel maakt onderscheid tussen drie categorieën woningen, met per categorie verschillende aftrekregels. Dit kan ertoe leiden dat vergelijkbare belastingplichtigen toch verschillend worden behandeld.
De Hoge Raad heeft eerder bepaald dat een te grote ongelijkheid in belastingheffing in strijd kan zijn met Europees recht. Dat maakt de nieuwe box 3-heffing extra kwetsbaar voor juridische procedures.
De enige manier om dit te voorkomen, stelt de landsadvocaat, is een systeem waarin werkelijk gemaakte kosten volledig aftrekbaar zijn.
Eerdere waarschuwingen over fiscale ongelijkheid
De kritiek van Pels Rijcken komt bovenop eerdere waarschuwingen van belastingadviseurs en de Raad van State. Zij wezen al op de juridische kwetsbaarheid van het wetsvoorstel en de kans op nieuwe rechtszaken.
Ook fiscaal expert Arnoud Vlak wees eerder op een fundamenteel probleem in de belastingregels voor vastgoedbeleggers.
Hij benadrukte dat er een ongelijkheid bestaat tussen directe vastgoedbeleggers en beleggers in fiscaal transparante vastgoedfondsen. Waar directe beleggers worden belast op hun bruto-inkomsten zonder aftrek van exploitatiekosten, profiteren fondsbeleggers van een netto-rendement omdat kosten op fondsniveau al fiscaal aftrekbaar zijn.
Voor vastgoedbeleggers leidt dit tot discriminatie, waartegen het EVRM juist bedoelt bescherming te bieden, stelde Vlak. Naast deze rechtsongelijkheid waarschuwde hij dat de belastingregels de principes van het draagkracht- en realisatiebeginsel ondermijnen. Beleggers worden belast op rendementen die zij mogelijk nooit daadwerkelijk ontvangen, wat niet alleen tot financiële problemen kan leiden, maar ook de markt verstoort.
Dit bevestigt dat de zorgen over box 3 breder zijn dan alleen de vastgoedbijtelling en onderhoudskosten, en dat de fiscale rechtvaardigheid steeds verder onder druk komt te staan.
De vraag blijft echter of deze nieuwe box 3 de toets van de rechter zal doorstaan, of dat Nederland opnieuw een belastingstelsel introduceert dat binnen enkele jaren onhoudbaar blijkt.